Konya Pedagog hizmetimizin konusu çocuklarda stres. Çocukken her şey güzeldir, bir derdimiz yoktur, akşama kadar oyun ve hayal peşinde koşup
yoruluruz. Stres yetişkin hayatına özgü bir tabirdir. Gerçekten öyle mi?
Aslında çocuklar da stres yaşarlar fakat bunu anlamlandırmaları ve ifade etme biçimleri
yetişkinlerden farklı olur. Anne-baba arasındaki sorunlar, aile ve arkadaş arasında sevildiğini,
kabul edildiğini hissedememe, kardeşlerle yaşanan problemler, sağlık sorunları vs
-yetişkinlerde olduğu gibi- çocuklarda da stres yaratır. Her çocuğun stres oluşturan
durumlara verdiği tepki farklıdır.
Bebeklerde annenin memesine verilen tepki değişir, çevresindeki kişilerle kurduğu iletişimde
farklılaşmalar olmaya başlar. Huysuzluk, mutsuzluk, tepkisizlik, normalde ilgisini çekecek
şeylere karşı isteksizlik görülür. Biraz daha büyük çocuklarda öfke, saldırganlık,
mızmızlanmalar, sebepsiz ağlama vs görülebilirken stres ve kaygı durumu yükseldikçe alt
ıslatma, dışkı kaçırma, tırnak yeme, içe kapanma ya da birdenbire aşırı hareketli olma,
duygusuzlaşma, okula ve arkadaşlara ilgisizlik, varsa hobilerine yönelik isteksizlik gibi
davranışlar ortaya çıkar. Ergenlik döneminde ise evden kaçma, riskli cinsel davranışlar,
madde kullanımı, suça yönelme ve intihar davranışlarına kadar varan stresle baş etme
mekanizmaları oluşabilmektedir.
Eğer çocuğumuzda ya da bir yakınımızda bunları görüyorsak ne yapmalıyız?
Buna neredeyse herkes aynı cevabı verecektir: stres kaynağını bulmak. Evet, çözüm için
yapılacak en doğru davranış, stresin kaynağını bulup onu yok etmek ya da çocuğu bununla
başa çıkabilecek seviyede güçlendirmektir ancak ilk iş bu değildir. Öncelikle çocukla karşılıklı
güvene dayanan bir ilişki kurmak gerekir. Amaç çocuğun ağzından laf almak değil, onu içinde
bulunduğu zor koşullarda rahatlatmak olmalıdır. Çocuk yeteri kadar güven duyarsa ve
yardım alabileceğini hissederse çoğunlukla ona zorluk yaşatan durumla ilgili bir ipucu verir.
Çocuğun yaşına göre, onunla bu sorunun kendisinde yarattığı duygular, hayatında neden
olduğu zorluklar ve çözüm yolları konuşulabilir ve bu konuyu çözmekte kendisine yardımcı
olunabilir.
İlişki kurulamayan, ağır ve kronik stres altındaki çocuklarda, ebeveynin ne yapacağını
kestiremediği olaylarda ya da ekstrem durumlarda bir uzmandan yardım almakta fayda
vardır.